Przemoc szkolna jest rodzajem przemocy, w której siła jest używana między dziećmi lub nauczycielami wobec uczniów, a w naszej kulturze bardzo rzadko przez uczniów wobec nauczyciela. Przemoc w szkole dzieli się na przemoc emocjonalną i fizyczną.

Definicja przemocy w szkole

Przemoc w szkole definiuje się jako przemoc emocjonalną jako czyn popełniony wobec ucznia lub nauczyciela, który ma na celu pogorszenie dobrostanu psychicznego ofiary. Przemoc emocjonalna powoduje cierpienie emocjonalne ofiary, upokarzając ją i obniżając jej samoocenę.

Rodzaje nadużyć emocjonalnych:

• Wyzwiska, nadawanie przezwisk, niekończące się uwagi i tendencyjne oceny, wyśmiewanie, upokarzanie przed innymi dziećmi, itd;
• Odrzucenie, izolacja, odmowa kontaktu z ofiarą (odmawiają zabawy z dzieckiem, nie chcą siedzieć z nim przy jednym biurku, nie zapraszają na urodziny itp.)

Przemoc fizyczna jest definiowana jako użycie siły fizycznej wobec ucznia lub studenta, które może skutkować obrażeniami fizycznymi. Przemoc fizyczna obejmuje bicie, uderzanie, bicie, policzkowanie, klapsy, psucie, zabieranie rzeczy itp. Przemoc fizyczna i emocjonalna zazwyczaj idą ze sobą w parze. Znęcanie się i drwiny mogą trwać przez długi czas, powodując długotrwałe traumatyczne przeżycia u ofiary.

 Kto jest najbardziej narażony na stanie się ofiarą przemocy w szkole?

Ofiarą może zostać każde dziecko, ale zazwyczaj wybiera się to, które jest słabsze lub w jakiś sposób różni się od pozostałych. Najczęstszymi ofiarami przemocy w szkole są dzieci, które wyróżniają się poniższymi cechami.

Niepełnosprawność fizyczna

Dzieci niepełnosprawne fizycznie – noszące okulary, niedosłyszące lub mające problemy z poruszaniem się (np. porażenie mózgowe), a zatem nie mogące się bronić – są bardziej narażone na wykorzystywanie;

Cechy behawioralne

Dzieci, które są wycofane (introwertyczne lub flegmatyczne) lub mają impulsywne zachowania są celem znęcania się i agresji. W pewnym stopniu dzieci nadpobudliwe mogą być zbyt natarczywe, bardziej naiwne i bezpośrednie niż ich rówieśnicy. Zbyt głęboko wkraczają w przestrzeń osobistą innych dzieci i dorosłych: wtrącają się w rozmowy, zabawy innych, narzucają swoje zdanie, są niecierpliwe, gdy czekają na swoją kolej do zabawy itp.

Wygląd fizyczny

Wszystko, co wyróżnia dziecko z wyglądu, może być obiektem drwin: rude włosy, piegi, odstające uszy, krzywe nogi, szczególny kształt głowy, waga ciała.

Słabe umiejętności społeczne

Są dzieci, które nie rozwinęły psychologicznej obrony przed przemocą słowną i fizyczną z powodu braku doświadczenia w komunikowaniu się i wyrażaniu siebie. W porównaniu z dziećmi, których umiejętności społeczne są rozwinięte odpowiednio do ich wieku, dzieci o słabych umiejętnościach społecznych łatwiej przyjmują rolę ofiary. Dziecko, które przyjęło rolę ofiary, akceptuje sytuację jako nieuniknioną, często nawet wewnętrznie znajdując usprawiedliwienie dla oprawcy.

Strach przed szkołą

Występuje częściej u tych, którzy idą do szkoły z negatywnymi oczekiwaniami społecznymi wobec niej. Czasami ten strach jest wywoływany przez rodziców, którzy sami mieli problemy w wieku szkolnym. Czynnikiem wyzwalającym strach mogą być opowieści o złym nauczycielu i złych ocenach. Dziecko, które wykazuje niepewność i lęk przed szkołą, łatwiej stanie się obiektem dręczenia przez kolegów z klasy.

Brak doświadczenia życia w grupie (dzieci uczone w domu)

Dzieci, które nie uczęszczały do przedszkola, mogą nie posiadać umiejętności niezbędnych do radzenia sobie z problemami w komunikacji. Często jednak mogą one przewyższać erudycją i umiejętnościami dzieci, które uczęszczały do przedszkola;